بیمار روانی

The Master's Masterpiece

بیمار روانی

The Master's Masterpiece

سینماى ناطق 2- در جبهه غرب خبری نیست

نیمه دهه 1920: فیلم امریکایی (هالیوودی) تقریبا تمام دنیا را گرفته و سینمای سایر کشورها دارند برای ادامه حیات شرافتمندانه تلاشهای مذبوحانه‌ای میکنند. این کشورها با غبطه و حسرت به هالیوود مینگرند و پیش خود میگویند چرا امریکا یک همچین چیزی دارد ولی ما نمیتوانیم داشته باشیم؟!

نیمه دهه 1920: اما در درون، اوضاع اینقدرها هم گل و بلبل نیست و هالیوود دارد مضطرب و مشوش خودش را وارسی میکند که ببیند کجای کار ایراد دارد. متوسط درآمد خانواده‌های متوسط از صدقه‌سری دوران رونق اقتصادی بالا رفته است و حالا آنها میتوانند فکر تفریحات گرانتر از سینما را هم از سرشان بگذرانند. رادیو، اتومبیل و نیز تماشای مسابقات اتومبیل‌رانی برای سینما رقبای تازه و البته نیرومندی شده‌اند. هالیوود پس از سالها آزمون و خطا هنوز رگ خواب تماشاچیان دستش نیامده و نمیداند با چه بازیگری چه چیزی بسازد که فروشش از قبل 100% تضمین شده باشد. برخی از مطمئن‌ترین و گرانترین هنرپیشه‌ها کم‌کم دارند نزد مردم آن جذابیت سابق را از دست میدهند. همه اینها به کنار، 10 سال اخیر ایامی بوده که سینما از یک هنر و سرگرمی کوچولو موچولو تبدیل به یک صنعت غول‌آسا شده است و تعداد سالنهای سینما به طرز حیرت‌‌آوری رشد داشته. توزیع‌کننده‌ها رقابت تنگاتنگی برای تصاحب هرچه بیشتر سالنهای سینما داشته‌اند و در ایام رونق معاملات املاک، استودیوها سالنها و زمینهایی را خریده‌اند که حالا و پس از فروکش کردن نسبی آن تب اولیه، مشخص شده که بسیار بیش از ارزش واقعی‌شان خرج برداشته. در سال 1926 کمپانی برادران وارنر در آستانه ورشکستی قرار گرفت.

نیمه دهه 1920: صنعت سینما برای خلاصی از این وضعیت نیاز به یک شوک بزرگ دارد و فیلم ناطق این شوک را وارد کرد که اگر نگویم بزرگترین، یکی از بزرگترین (و اولین) شوکهایی بوده که در تاریخ سینما به آن وارد شده. سینما هرگاه دچار رکود و رخوت (در هرکدام از اجزائش) بوده یکی از همین شوکها به آن وارد میشده. گذر از سینمای صامت به ناطق، گذر از سیاه و سفید به رنگی، موج نوی فرانسه، کارگردانان جوان و خلاق اواخر دهه 60 و اوائل 70، پیشرفتهای تکنولوژیک نامیمون اواخر دهه 80، سینمای مدرن دهه 90 (اینکه سینمای مدرن چیست بماند)، و این اواخر، موج سینمای ساده و عمیق (که سینمای جشنواره‌ای ایران هم از همین دست است) برخی یک شوک الکتریکی عظیم و برخی صرفا یک تلنگر خیرخواهانه بوده‌اند. هر کدام از آنها هم یک تأثیر خاص روی یک قسمت خاص از پیکره سینما داشته‌اند و نباید آنها را در امتداد هم انگاشت. از موضوع اصلی دور شدم؟