بیمار روانی

The Master's Masterpiece

بیمار روانی

The Master's Masterpiece

سینماى ناطق ۷- The Jazz Singer

در پاییز 1927 فیلمهاى جالبى ساخته میشدند که موسیقى از قبل ضبط شده، گهگاه اندکى نریشن، و کمابیش صداى ضبط شده توسط میکروفون سرصحنه داشتند. البته صداى سرصحنه به گفتار محدود میشد؛ دقیقا عین این مصاحبه‌هاى خیابانى امروزى که میکروفون چند سانتیمترى دهان طرف است. و صدالبته تقریبا همه فیلمها واقعى و مستند (گاه مثل اخبار موویتون، مستند خبرى) بودند. همه چیز براى ساخت فیلم بلند داستانى صدادار مهیا بود و فقط باید ایده این معجزه در ذهن کسى جرقه میزد. این جرقه نیز نه در اردوى فاکس، که در اردوى وارنر و sound on disc زده شد: خواننده جز (یا "خواننده جاز")، بعنوان نخستین فیلم ناطق (داراى کلام) تاریخ سینما در ششم اکتبر 1927 توسط استودیو برادران وارنر در سالن وارنر برادوى (نیویورک) به نمایش گذاشته شد.

ال جالسون یک یهودى متولد روسیه بود که از همان کودکى به امریکا آمد و بسرعت از یک مضحکه سیرک، یک رقاص، یک entertainer کافه‌ها (از همانهایى که جیک لاموتا در گاو خشمگین شد!) و یک خواننده رستوران، تبدیل به محبوبترین هنرمند امریکا شد. ارتباطش با کمپانى وارنر در سال 1926 با چند آهنگى که براى فیلمهاى صدادار ویتافون کوتاهشان خواند، شروع شد و در خواننده جز، نقش اصلى را بعهده داشت. قدرت و شخصیت فوق‌العاده او توانست در فیلم بر انبوه معایب دستگاههاى ابتدایى ضبط صوت غلبه کند و تماشاگران را چنان مسحور کرد که تا آن زمان سابقه نداشت. (بد نیست به Tagline امروزى فیلم توجه کنید!) جالسون اینکار را نه در یک فیلم کوتاه ویتافون، بلکه در یک فیلم کامل درام انجام داد، و بالاخره غوغا برخاست: استقبال حیرت‌آور مردم پایان عمر فیلم صامت را اعلام کرد.

نیازى به گفتن نیست که علت این اقبال ارزش والاى سینمایى این فیلم نبود. خواننده جز، موزیکالى متوسط با داستانى نه‌چندان بدیع و مقادیرى صحنه کلیشه‌اى (کلیشه، حتى در زمان خودش!) است که اگر صدا را از آن بگیریم واقعا نسبت به فیلمهاى صامت خوب آن دوره بیشتر به یک شوخى میماند. هرچند در اصل نیز فیلمى‌ست صامت با همان نوشته‌هاى مرسوم بین صحنه‌هاى فیلمهاى صامت، باضافه چند صحنه گفتگو (مجموع کلمات روى نوار صوتى کمتر از ۳۰۰ است) و انبوه آهنگ سوار شده روى فیلم. بهرحال ال جالسون در فیلم حرف زد و این هم یعنى خود خود معجزه! جمله بداهه تاریخى You ain't heard nothin' yet دیگر الان تبدیل به بخشى از ویترین موزه سینما شده است.

Miraculous you call it babe,
You ain't seen nothing yet.
.
.
.
It's a miracle!

(Roger Waters in his '92 album, 'Amused To Death')