بیمار روانی

The Master's Masterpiece

بیمار روانی

The Master's Masterpiece

پاچینو - دونیرو (۴)

بازی در تاتر مولفه هایی دارد که آنرا از بازیگری جلوی دوربین کاملا متمایز میکند. بازیگر تاتر - برخلاف سینما - ابزارهای اضافی بسیار کمتری در اختیار دارد. در سینما زمین و زمان دست بدست هم داده اند تا تاثیر مورد نظرشان را تمام و کمال بر تماشاچی بدبخت بگذارند. بازیگر، مجازی است و فاصله شما با او ثابت نیست، زوایایی که به او نگاه میکنید نیز ثابت نیستند. توی سینما با یک چیزی به نام قاب بندی و دکوپاژ سروکار داریم که در تاتر نداریم، یا اگر داریم با معنا و میزان تاثیری کامل متفاوت. نوع لنز و بطور کلی عاملی بنام دوربین نیز تاثیر مهمی در چگونگی نشان داده شدن آنچه جلوی آن میگذرد دارد و... لذا در تاتر بازیگر با صرف انرژی بیشتر نوع بازی متفاوتی را ارائه میکند. همین موضوع باعث میشود که در سینما بطور کلی "بازی تاتری" مفهوم پیدا کند و آنرا برای بازی بازیگر یک خصیصه منفی بشمارند؛ آنهم نه همیشه.

آل پاچینو از معدود بازیگران مطرح سینمای جهان است که تجربیاتی طولانی مدت در تاتر دارد (نمونه های مهم دیگر، مثل مثلا Ben Kingsley واقعا کمیابند). پاچینو هنگامی که در سال 1969 پا به عرصه سینما گذاشت، بازیگری کارکشته بود، چرا که کل دهه 60 را به بازیگری در تاتر حرفه ای گذرانده بود و در نتیجه بسرعت در سینما جای خودش را باز کرد (پدرخوانده سومین کار سینمایی اوست). فعالیت او در دهه 70 و 80 در سینم باعث جدایی او و تاتر نشد و حتی در سال 1977 برنده جایزه تونی شد. در حالیکه بخاطر بازی در صورت زخمی دوباره مورد توجه همگان قرار گرفته بود، از 1985 تا 1989 برای 4 سال بطور کامل سینما را رها کرد و صرفا به تجربه دوباره تاتر پرداخت و بازگشتش به سینما در اوخر این دهه (Sea of Love – 1989) نیز با قدرت تمام همراه بود؛ چیزی که غیر از این از او انتظار نمیرفت! پاچینو از 1970 تا 1990 چندان پرکار نبود. دردهه 80 فقط در 4 فیلم بازی کرد و در دهه 70 هم با 9 فیلمی که بازی کرد 5 بار نامزد جایزه اسکار شد.

سابقه بازی در تاتر در نحوه بازی او در سینما تاثیر گذاشته است و همین سبب شده که صاحب سبک منحصر بفردی در بازی باشد. او به حرکات انفجاری - تغییرات ناگهانی و جهشی - در بازی خود مشهور است (عین رایان گیگز!)، طوریکه یکی از اولین ویژگیهایی که برای ال پاچینو ذکر میکنند، Explosive بودن بازی اوست. در نتیجه او بارها ایفاگر نقش کاراکترهای عصبی بوده و توی بازیهای مهمش این ویژگی کاملا دیده میشود. اما آنچه که او را از بقیه متمایز میکند، عمق بخشیدن به این کاراکترهاست؛ داد و فریادهای دیوانه وار چیزی نیست که از بازیگری چون او انتظار میرود. عصبیتی که پاچینو ارائه میکند اغلب همراه با نوعی خشونت همراه است. بهمین خاطر یکی دیگر از صفات کاراکترهایش Violate بودن آنهاست. البته این خشونت پیچیدگیهایی دارد که سبب میشود برای تماشاگر آزاردهنده جلوه نکند و کاملا پذیرفتنی باشد.

و نهایتا یک انتقاد کوچک: گمان میکنم پاچینو برای نقشهایی که در دهه 90 و بخصوص اواخر آن بازی کرده، یکی از پارامترهایی که در نظر گرفته همین موضوع بوده، نمیدانم چرا، ولی انگار او اصرار دارد در هر فیلمی این حرکات انفجاری خود را بنمایش بگذارد. نتیجه اینکه، آن پیچیدگیهای سابق در بازیهایش کمتر شده اند و چندان به چشم نمیایند.

... رابرت دونیرو اما، راه و روشی متفاوت دارد. تا بعد...